محاسبات بار آسانسور در ساختمان

اعمال بارها نه فقط برای آسانسور بلکه برای تمام موارد بایستی منطبق بر واقعیت (حداقل نزدیک به واقعیت) باشد. اگر دال زیر موتور به طبقه بام اتصال داشته باشد، بار زنده و مرده باید به این تراز اعمال شود ولیکن در اغلب اوقات بار آن بر روی نبشی‌کشی‌های قائم گوشه آسانسور اعمال می‌شود. . در این حالت اگر سختی محوری نبشی‌ها قابل ملاحظه باشد، بیشتر بار ثقلی آسانسور از طریق آنها به پی منتقل شده و اثر کمی در طبقات به اتصالات این نبشی‌ها در طبقات تحمیل می‌شود. اولین نکته برای اجرای آهن کشی آسانسور محل قرار گرفتن پلیت‌ها از طرف کارفرما می‌باشد ، کارفرما می‌بایست هنگام بتن ریزی سقف‌ها محل قرار گیری پلیت‌ها را که مختص اتصال ستونها به طبقات است، تعبیه نماید. عموما قرارگیری پلیت های بهتر است به جای حالت سپری،  روی سقف و چهار گوشه چاه آسانسور نصب گردد چرا که در این حالت به خوبی وزن وارده از ستون را تحمل می‌نماید. پس کارفرما هنگام بتن ریزی سقفها می بایست جهت جلوگیری از دوباره کاری ها و هدر رفتن هزینه ها با یک شرکت آسانسوری در این مورد مشورت نماید.

بصورت محافظه کارانه می‌توان سهمیه نیروی هر ستون (نبشی کشی‌های کنار چاله) را بین طبقات به نسبت برابر در چهار گوشه چاله آسانسور بصورت یک بار متمرکز اعمال نمود. مقدار این بار در اغلب اوقات عدد قابل ملاحظه‌ای نبوده و اثری در طراحی المان‌های اطراف چاله ندارد.

در ادامه مطلب قصد داریم به حزئیات بیشتری در خصوص نحوه ی اعمال بار آسانسور و نکات مربوطه در Etabs و SAFE بپردازیم:

مقدار بار بستگی به نوع آسانسور انتخابی دارد.برای بدست آوردن وزن آسانسور با توجه به ظرفیت آن بایستی به جدول شماره ۱ پیوست ۲ مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان ( آسانسور ها و پله برقی ) مراجعه بنمایید .بر اساس بندی در همین آیین نامه بایستی کلیه نیروی های وارده به سازه بر اثر آسانسور برای لحاظ نمودن ضربه های دینامیکی ۱۰۰% افزایش یابد. البته این بار نسبت به بقیه بارهای وارد بر سازه زیاد نیست . میزان بار زنده برابر ۴۰۰ و میزان بار مرده توسط مشخصات فنی شرکت سازنده مشخص میشه که میشه بصورت عمومی برای ساختمانهای ۵ طبقه ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلو در نظر گرفت و این بارها به نبشی ها و از اونجا به چاله آسانسور انتقال پیدا میکنند. و در نهایت بار آسانسور را باید تنها به صورت ۴ بار متمرکز به ستون های دور باکس آسانسور (نبشی ها) در طبقه آخر (خرپشته)اعمال نمود. معمولا بار آسانسور به میزان ۱٫۵ تن و با اعمال ضریب ضربه ۲ اعمال میگردد.

نحوه انتقال بار آسانسور:

در عمل نیروی آسانسور بین تیر هایی که در اطراف داکت قرار داده می شوند و شاستی آسانسور هم به این تیر ها متصل می گردد منتقل می گردد اما از لحاظ فنی در اطاقک آسانسور تکیه گاه هایی که در اطراف حفره آسانسور قرار دارند و نیروی وزن اطاقک به این تکیه گاه ها وارد می شود نیروی کلی را تحمل می نمایند آسانسورهای معمولی از چهار عدد نبشی برای دور باکس آسانسور استفاده میشود. این نبشی ها در تراز طبقات به تیرهای سقف مهار میگردند.

اتصال آسانسور به سازه:

سازه آسانسور تنها از یک وجه به سازه اصلی متصل است. برای طراحی اتصالات آسانسور جدولی داریم که مثلاً میگه اگه ظرفیت آسانسور ما ۶ یا ۸ نفره هست از چه نبشی ، از چه ریل راهنمایی ، از چه براکتی و … استفاده کنیم.در مورد نحوه اتصال : بصورت عمومی در ساختمانهای بتنی با قرار دادن plate توی تیر یا هر جایی که قابلیت اتصال داره بوسیله شاخک هایی نبشی های آسانسور رو به اونها جوش میکنند .نبشی فقط نقش ریل دارد و باربر نیست.سازه آسانسور به مهاربند نیاز ندارد یک دیافراگم داریم با باری محوری که توسط کابل تحمل میشود و به تیر های دور باکس واقع در خرپشته وارد منتقل میشود.

معمولا از مدل سازی اثر اسانسور در etabs صرف نظر میشود .چون سازه آسانسور کاملا جدا از سازه می باشد بهتر است فونداسیون آن نیز بصورت جداگانه طراحی شود. چاله آسانسور باید در تمامی موارد تعبیه گردد و در طراحی پی باید محل چاله آسانسور در نظر گرفته شود.

 نحوه مدل کردن چاله آسانسور در SAFE :

چاله آسانسور در نرم افزار Safe تنها یه صورت یک بازشو تعریف شده و با توجه به سادگی طراحی دستی ان امکان پذیر است. همچنین در پی های گسترده با تنظیمات در بخش Detailing می توان آرماتورهای گوشه های باز شو را مطابق ایین نامه بدست آورد .چون نرم افزار SAFE قادر به طراحی در حالتی که در پی اختلاف تراز وجود دارد، نیست و سطح را در یک تراز در نظر می گیرد…شاید بهترین راه طراحی دستی چاله آسانسور باشد، ولی چون چاله آسانسور ابعاد کوچکی دارد می توان عملکرد آن را با پی یکنواخت در نظر گرفت و پی را کلا در یک تراز طراحی کرد….اگر ابعاد چاله آسانسور بزرگ باشد به صورتی که عملکرد آن مجزا از پی باشد می توان چاله را به صورت یک پی مجزا در نرم افزار مدل و طراحی کرد.