احتمالاً در چند سال گذشته در برخی مراکز شهر آسانسور خودروبر دیده‌اید. آسانسور خودروبر وسیله‌ی حمل خودرو است که قابلیت حرکت هم به صورت افقی و هم به صورت عمودی را دارد. این روزها با توجه به افزایش تعداد ماشین‌ها در سطح شهر که ترافیک‌های سرسام آور را به وجود آورده‌اند، قطعاً برای پارک کردن این همه خودرو هم با چالشی همراه هستیم.
آسانسور ماشین بر را برای هر محیطی میتوان استفاده کرد؛ پارکینگ‌های طبقاتی، برج‌ها، آپارتمان‌ها، نمایشگاه‌ها و… . این آسانسورها ایمن هستند و دلیلش هم وجود نظارت‌های سخت‌گیرانه است. آسانسور خودروبر در انواع گوناگون و ابعاد مختلف با ظرفیتهای متفاوت ساخته میشود که در ادامه به آن می‌پردازیم.
آسانسور ماشین بر، جایگزین مناسب پارکنیگ‌های سنتی
به تازگی شاهد این موضوع هستیم که برای ایجاد فضای مناسب پارکینگ در برخی از آپارتمان‌ها، رمپ‌های ورودی را با شیب خیلی زیاد و سقف کوتاه می‌سازند. کسانی که ماشین‌های شاسی بلند دارند، امکان دارد در چنین ساختمان‌هایی دچار مشکل شده و نتوانند وارد شوند. اگر هم قرار باشد تا با افزایش ارتفاع و کاهش شیب رمپ این مشکل حل شود، یا باید مساحت بیشتری در نظر گرفته شود یا یک طبقه به طبقات پارکینگ اضافه شود که هیچ یک برای سازنده به صرفه نیستند.
برای حل این مشکلات آسانسور خودروبر طراحی شده است که در دو نوع هیدرولیکی و کششی ساخته میشوند. هر کدام از این مدل‌ها با فرآیند خاصی ماشین‌ها را جابه جا می‌کنند. ظرفیتی که برای بالابرهای ماشین در نظر می‌گیرند، معمولاً بین ۲ تا ۲۰ تن است که عدد بسیار بالایی است. این نوع آسانسور بیشتر به صورت پارکینگ‌های مکانیزه دیده میشوند اما امیدواریم به زودی در ساختمان‌های نو ساز فراگیر شوند.
ضوابط آسانسور ماشین بر و مقررات ملی ساختمان
در مقررات ملی ساختمان برای نصب آسانسور خودروبر نکاتی در نظر گرفته شده است که در همه‌ی ساختمان‌ها باید رعایت شود. بر اساس این مقررات هر ساختمانی نمی‌تواند از این آسانسورها استفاده کند. نحوه‌ی اجرای آسانسور ماشین بر هم اهمیت بالایی دارد و باید در چهارچوب خاصی انجام شود. در ادامه به توضیح قانون آسانسور درباره‌ی آسانسور ماشین بر و شرایط آن می‌پردازیم.
ابعاد آسانسور خودروبر
ابعاد آسانسور خودروبر رابطه مستقیمی با ظرفیت و نوع آن دارد. پس نمی‌توان ابعاد ثابتی را تعیین کرد؛ اما برای آشنایی بیشتر شما با ابعاد مورد نیاز، یک آمار حدودی ارائه می‌دهیم. عرض این آسانسورها معمولاً بین ۲ متر و ۲۰ سانتیمتر الی ۳ متر است. با توجه به طول ماشین‌ها، عمق آسانسور خودروبر بین ۵ تا ۶ متر در نظر گرفته میشود. همچنین برای ارتفاع معمولاً ۲ متر و ۲۰ سانتی متر فضا در نظر گرفته میشود.
چاهک آسانسور
چاهک آسانسور معمولاً از هر طرف ۳۰ الی ۱۰۰ سانتی متر از اضلاع کابین فاصله دارد. ابعاد در نظر گرفته شده برای چاهک آسانسور که پایین‌ترین نقطه‌ی قرار گیری آسانسور است، ۱.۵ الی ۲.۵ متر است. برای بخش بالایی آسنسور (overhead) که بالاتر از آخرین طبقه هم قرار دارد، غالباً بین ۳.۵ تا ۵ متر فضا در نظر گرفته میشود. (برای آشنایی با ضوابط چاله آسانسور، این مقاله را به دقت بخوانید.)
انواع سیستم پیاده سازی آسانسور حمل خودرو
آسانسورهای حمل کننده ماشین دارای دو سیستم عملکرد به نام‌های کششی و هیدرولیک هستند. در سیستم‌های کششی، فاصله‌ی ایجاد شده بالای آخرین طبقه کمتر است و ابعاد کابین هم به نسبت بزرگ‌تر است. نسبت تعلیق در این مدل‌ها ۲ به ۱ است. این نسبت نشان می‌دهد که سرعت کابین نصف سرعت سیستم محرکه بوده و وزنی که به کابین وارد میشود، تا دو برابر سیستم محرکه است.
آسانسور خودروبر هیدرولیکی از محبوبیت بیشتری در ایران برخوردار است. فضای موجود بالای آخرین طبقه در این مدل‌ها کمی زیاد است. با توجه به تعداد طبقات از جک‌های تکی یا دوبل در سیستم محرکه استفاده میشود.
نحوه کارکرد
آسانسور ماشین مانند یک بالابر عمل کرده و خودروها را جا به جا می‌کند. این سیستم طوری طراحی شده است که نیازی به وجود راننده داخل ماشین نیست و با قرار دادن آن داخل کابین، چه با مسافر و چه بدون مسافر خودرو را جا به جا می‌کند.
اندازه کابین و درب آسانسور
درب کابین در این آسانسورها باید اتوماتیک طراحی شده و به صورت دستی نباشد. این موضوع برای درب طبقات هم صادق است. به کار گیری سنسورهای حساس به حرکت الزامی است تا هنگام عبور خودرو از درب، به طور ناگهانی بسته نشود. پنل های فرمانی باید در دو سوی کابین باشند و داخل کابین نوارهای ضربه گیر برای جلوگیری از برخوردهای احتمالی نصب شود.
شرایط ویژه‌ی نصب
نصب بیش از دو دستگاه آسانسور خودروبر برای هر سازه‌ای ممنوع است. یک ساختمان به هر تعداد آسانسور ماشین بر نیاز داشته باشد، باز هم باید از دو عدد استفاده کند. همچنین این آسانسورها نباید تنها راه ارتباطی بین پارکینگ طبقات باشند و باید راه ارتباطی دیگری وجود داشته باشد.
برق اضطراری
برای جلوگیری از بروز حوادث غیر مترقبه، ساختمانی که از این نوع آسانسور استفاده می‌کند باید مجهز به ژنراتورهایی با قدرت بالا باشد. در این صورت اگر برق به طور ناگهانی قطع شود، آسانسور تنها برای مدت کوتاهی از کار افتاده و سپس راه اندازی میشود تا ماشینی در بین راه گیر نکند و موجب بروز حادثه نشود.
نصب هواکش
زمانی که ماشین در یک محیط بسته قرار می‌گیرد، دودی که از اگزوز آن خارج میشود نمی‌تواند به خوبی از محیط خارج شود و مشکل ساز خواهد شد. اگر هواکش در این طبقات نصب نباشد، امکان دارد رانندگان و هرکس وارد کابین میشود دچار مشکل تنفسی شود. وجود هواکش‌های قدرتمند برای مکش و خارج کردن دود در آسانسور خودروبر الزامی است.
وجود هواکش در آسانسور خودرو الزامی است
قیمت آسانسور خودروبر
قطعاً نمی‌توان قیمت واحدی برای آسانسورهای حمل خودرو تعیین کرد. هر آسانسور با توجه به امکاناتی که دارد قیمت گذاری میشود. امکاناتی که در قیمت گذاری آسانسورخودروبر تأثیر گذار است، شامل مواردی مثل ظرفیت، ابعاد کابین، امکانات اضافه، کیفیت فلزات به کار رفته، نوع سیستم جابه‌جایی و نوع کاربری میشود. نصب و اجرای آسانسورهای ماشین بر دارای مراحل مختلفی است که هر کدام قیمت مربوط به خودش را دارد.
هزینه‌های اصلی مراحل مختلف اجرای آسانسور عبارت‌اند از:
- آماده سازی چاهک
- پیاده سازی اجسام آهنی
- نصب ریل و درب اتوماتیک
- نصب پنل، سیستم کنترل و برق کشی
